De klimaatcrisis slaat nu al toe. De oorzaken en gevolgen zijn ongelijk verdeeld in de wereld. Dit zet druk op duurzame ontwikkeling en vergroot de wereldwijde ongelijkheid. 11.11.11 en haar partners zetten zich in voor wereldwijde klimaatrechtvaardigheid. In dit dossier lees je wat dat precies betekent.
De opwarming van de aarde heeft gevolgen voor de hele maatschappij. Extreme weerfenomenen veroorzaken steeds vaker rampen. En de klimaatcrisis is ook een sluipend gif: de stijging van zeespiegel of verwoestijning zetten langzaam maar zeker druk op gemeenschappen en de biodiversiteit wereldwijd. Ze vernietigen de vooruitgang die gemaakt werd in menselijke en ecologische ontwikkeling.
De klimaatcrisis heeft een diepgaand effect op landbouw, bossen, visserij en veeteelt, en berooft zo grote aantallen mensen van hun toegang tot voedsel. De honger neemt na jaren van daling terug toe, met de klimaatcrisis als belangrijkste oorzaak.
Klimaat en ontwikkeling zijn twee zijden van dezelfde munt. De klimaatcrisis kan decennia van ontwikkelingsinspanningen teniet doen. Droogtes, overstromingen, hittegolven en de stijgende zeespiegel spelen nu al honderden miljoenen mensen over de hele wereld parten. Die ontwikkelingsinspanningen moeten dus in de mate van het mogelijke aangepast worden aan de gevolgen van de klimaatcrisis.
Klimaatrechtvaardigheid betekent het rechtzetten van de historische ongelijkheid die vervat zit in de klimaatcrisis
Tegelijk is de manier waarop we ons ontwikkelen bepalend voor het klimaat. Energie-armoede aanpakken betekent anno 2020 dat de meer dan een miljard mensen die geen toegang hebben tot elektriciteit noodgedwongen een sprong moeten maken naar propere energie. Het is geen kwestie van kiezen tussen het afremmen van de klimaatcrisis en het bestrijden van armoede, honger en ongelijkheid. Deze uitdagingen zijn sterk met elkaar verbonden.
We horen vaak dat we de uitstoot van fossiele brandstoffen moeten stoppen voor onze toekomst en die van onze kinderen. Dat klopt, maar we mogen niet vergeten dat de klimaatcrisis zich ook nu al hard laat voelen. De armste mensen in de armste landen hebben het minst bijgedragen aan de globale opwarming maar worden er wel het meest door getroffen.
Zo is de afhankelijkheid van landbouw, een heel klimaatgevoelige sector, in ontwikkelingslanden groter dan in industrielanden. En, wanneer er minder middelen voorhanden zijn, is het moeilijker om je te wapenen tegen de negatieve effecten van de klimaatcrisis. Bovendien hebben gemeenschappen die oog in oog staan met de klimaatcrisis vaak amper stem of vertegenwoordiging in het maken van beleid. Dat maakt van het klimaatprobleem een rechtvaardigheidsprobleem.
Een centrale doelstelling van 11.11.11 is dan ook wereldwijde klimaatrechtvaardigheid. Dat betekent: het rechtzetten van de historische ongelijkheid die vervat zit in het klimaatprobleem, en garanderen dat iedereen ter wereld de klimaatuitdagingen de baas kan.
Concreet betekent dat drie dingen.
De opwarming moet beperkt worden tot maximaal 1,5°C om de ergste gevolgen te voorkomen. Alle landen moeten daar aan bijdragen, maar rijke landen met een grote historische uitstoot moeten het voortouw nemen en sneller naar een koolstofarme samenleving gaan.
Diezelfde landen moeten ook arme, kwetsbare landen bijstaan in hun uitdagingen, onder meer in de vorm van financiële steun. Zo kunnen deze landen verder met hun plannen om zich koolstofarm ontwikkelen, en onder andere de sprong te maken van een tekort aan energie naar propere energie voor iedereen. Tegelijk kunnen ze zich zo beter aanpassen aan de gevolgen van de klimaatcrisis. Want ook dat is nodig.
Daarnaast betekent klimaatrechtvaardigheid ook dat we met een sociale en internationale bril naar de oplossingen moeten kijken. We kunnen niet aanvaarden dat klimaatbeleid meer ongelijkheid creëert of mensenrechtenschendingen met zich meebrengt. We mogen geen nieuwe problemen creëren terwijl we een ander probleem proberen op te lossen.
De klimaatcrisis slaat nu al toe. De oorzaken en gevolgen zijn ongelijk verdeeld in de wereld. 11.11.11 en haar partners zetten zich in voor wereldwijde klimaatrechtvaardigheid.
Wil je meer weten? Lees dan ons basisdossier
