Als we denken aan mensenrechten denken we aan petities die we tekenen voor het recht op abortus, aan de bescherming van bepaalde groepen zoals vrouwen en kinderen en het recht op vrije meningsuiting. Maar waar we niet over spreken is de klimaatcrisis, die de grootste bedreiging vormt voor de mensenrechten in de 21ste eeuw.
Ons klimaat draagt de gevolgen van een steeds warmer wordende planeet. Als de uitstoot van broeikasgassen in hetzelfde tempo doorgaat, kunnen we ons verwachten aan hevige natuurverschijnselen, waar de mens niet tegen opgewassen is. Wetenschappers stellen dat we in een nieuw tijdperk zijn aanbeland: het Antropoceen. Een tijdperk waarin klimaat en de atmosfeer gevolgen ondervinden van menselijke activiteit. In dit tijdperk bestaat het risico dat plant- en diersoorten steeds meer verdwijnen, er steeds meer chemische pollutie zal zijn en dat de natuurlijke cycli verandert. Deze gevolgen hebben nu al impact op ons menselijke leven zoals extreme weersomstandigheden als overstromingen, droogte en een stijging van de zeespiegel.
De afbraak van onze natuur bedreigt voedselzekerheid, het levensonderhoud en de woonplaatsen van vele mensen. Hieronder vind je een aantal voorbeelden van Amnesty International van de manier waarop klimaatopwarming een invloed heeft op de mensenrechten:
Het grootste voorbeeld zijn de klimaatvluchtelingen, mensen die op de vlucht slaan omdat zij getroffen zijn door de gevolgen van de klimaatverandering. Volgens internationaal onderzoek verlaat één persoon per minuut zijn thuis omwille van de verandering in het klimaat op aarde. Grote steden in Derde Wereldlanden zullen ook ontheemd worden door waterstijging, droogte en extreem weer.
Amazonewoud
Bepaalde groepen worden harder getroffen door ons klimaat, zoals gemeenschappen die afhankelijkheid zijn van landbouw en van activiteiten in kustgebieden. Het gaat vaak om kwetsbare groepen zoals armen, inheemse volkeren en migranten.
Het amazonewoud is misschien wel het grootste voorbeeld van deze problematiek. Dit woud is de long van onze planeet. Het is dan ook logisch dat het internationale recht verplichtingen oplegt over het behoud en bescherming van dit woud. “Juist nu maakt de Braziliaanse president Jair Bolsonaro van het Amazonewoud een nationalistisch strijdpunt, waarbij niet alleen het klimaat maar ook de rechten van inheemse volkeren onder vuur komen te liggen”, vertelt de directeur van Greenpeace, Valerie Del Re.
Krachten bundelen
De impact op onze mensenrechten zal enorm zijn. Hierdoor zullen onze mensenrechten ook onrechtstreeks een antwoord bieden op onze klimaatproblematiek. De Nederlandse Urgenda argumenteerde dat de klimaatverandering een onmiddellijke dreiging vormt voor het recht op leven en ons privéleven. Hierdoor verplichtte Urgenda hoofd te bieden aan de reductie van CO2 twee jaar geleden.
Willen we ons klimaat écht aanpakken, moeten we daar ook voor open staan natuurlijk. Onze krachten bundelen, nu meer dan ook. Langs alle hoeken komen er meer internationale samenwerkingen. Klimaat wordt sterk op de agenda gezet, maar natuurlijk heeft elke strijd zijn tijd nodig. Er is een groeiend bewustzijn bij het volk, meer en meer mensen zetten zich in en komen op straat en zo goed als elke partij heeft klimaat als thema opgenomen. Volgens Del Re is het nu tijd voor maatregelen. “We moeten dringend ophouden met te debatteren over de doelstellingen. Dat debat is intussen voldoende beslecht door de wetenschap. We hebben maatregelen nodig die naast effectief ook sociaal vriendelijk zijn.”
De Liga van de Mensenrechten wijdde hier een interessante publicatie aan, die we graag tippen!
Megan Mason
Bronnen:
